Exposities

Someone Lives In This Body

Phelim Hoey, Ajla R Steinvåg & RA Walden
Curator: Marieke Folkers (gastcurator)
09.04.2022 - 05.06.2022
Arnhem

Tijdens de pandemie is de maatschappelijke en politieke kijk op gezondheid duidelijker zichtbaar geworden. De denkbeeldige tweedeling tussen ‘gezond’ tegenover ‘zwak’ of ‘kwetsbaar’ is meer naar voren gekomen. In de persconferenties en het publieke debat ging het vaak over ‘mensen met een zwakke of kwetsbare gezondheid’. Dit roept oneindig veel vragen op, over machtsstructuren, normativiteit en inclusiviteit: Wanneer is iemand 'gezond'? Waar ligt de grens van wat gezond is en wie heeft de macht om dat te bepalen?

Deze vragen zijn niet nieuw, maar zijn wel door de pandemie extra blootgelegd vanuit het perspectief op gezondheid. Of iemand ‘gezond’ is, is gebaseerd op een bepaalde norm waar de samenleving, politiek en individuen vanuit gaan. En waar een norm is, zijn afwijkingen. Beeldvorming over mensen op basis van hun lichamelijke, verstandelijke of psychische gesteldheid speelt hierin een grote rol. Door constant te worden neergezet als ‘zwak’ of ‘kwetsbaar’, worden stigma’s rondom handicaps, ziektes en aandoeningen uitvergroot.

Deze vooroordelen kunnen invloed hebben op hoe iemand gezien wordt door anderen, maar ook op hoe diegene zichzelf ziet. Dit kan zorgen voor een geïnternaliseerd gevoel van minderwaardigheid, irrelevantie of onzichtbaarheid. Iemands identiteit is echter nooit beperkt tot een handicap, ziekte of aandoening. Dit betekent dat het “geen inherent kenmerk is van iemands lichaam of geest, maar een resultaat van socioculturele dynamieken in de interacties tussen samenleving en degene met een beperking.”

Deze beeldvorming hangt samen met zeggenschap over het lichaam. Je hebt zelf niet altijd iets te zeggen over wat je eigen lijf doet en kan, maar tijdens de coronacrisis hebben andere mensen daar opeens wél iets over te zeggen gekregen. Het ‘niet gezonde’ of ‘afwijkende’ lichaam is namelijk niet alleen onderwerp geworden van een medisch proces, maar ook van politiek en publiek debat. Dit betekent dat de zeggenschap over het eigen lichaam ook opeens afhangt van woorden en gedrag van anderen. En deze woorden en dit gedrag komen voort uit de eerder genoemde norm.

De norm rondom gezondheid is een sociaal construct. Theoreticus en docent Jules Sturm stelt voor om lichamelijke verschillen niet te zien als afwijkingen, maar als variaties. Vanuit deze blik zijn er geen hiërarchische tegenstellingen, maar gaat het om onderling gelijkwaardige verhoudingen. Zou een verschuiving in politieke keuzes mogelijk zijn waarin deze gelijkwaardigheid centraal staat? Beleid maken mét mensen in plaats van zeggenschap óver mensen? En zou dit kunnen zorgen voor een hernieuwde, minder stigmatiserende maatschappelijke beeldvorming over gezondheid?

 

De kunstenaars in Someone Lives in This Body ontleden de relatie tussen lichamelijkheid en psyche, tussen identiteit en de heersende norm over gezondheid. Een lichaam ben je nooit alleen en je bent nooit alleen je lichaam. Iemands lijf is ten slotte niet te reduceren tot medisch, politiek of maatschappelijk onderwerp: er woont ook iemand in het lichaam. 

 

Bronnen

L. Ben-Moshe, D. Hill, A. J. Nocella, & B. Templer (2009) ‘Dis-abling capitalism and an anarchism of “radical equality” in resistance to ideologies of normalcy’, in Contemporary Anarchist Studies. An Introductory Anthology of Anarchy in the Academy.

Jules Sturm (2021) ‘Kwetsbaar Kijken’, op Mister Motley: https://www.mistermotley.nl/kwetsbaar-kijken/ 


 

Extra info

Deze tentoonstelling is ontwikkeld binnen het programmaformat Perspectives. Binnen Perspectives richten wij ons op kunstenaars en programma’s die sterk sociaal, economisch, ecologisch en technologisch geëngageerd zijn en die zich onderscheiden in een sterk onderzoekende en activistische praktijk.

Phelim Hoey

Beeldend kunstenaar Phelim Hoey (1984, NL/IE) studeerde fotografie aan de Hogeschool voor de Kunsten (HKU) in Utrecht. Tijdens zijn eerste dagen op de kunstacademie kreeg hij problemen met zijn ogen. Dit bleken de eerste symptomen van multiple sclerose te zijn. Zijn werk kreeg vervolgens nieuwe betekenis en werd een belangrijke creatieve uitlaatklep voor het bestuderen van zijn conditie, evenals voor het onderzoeken van de steeds veranderende relatie die hij met zijn lichaam heeft.

Ajla R. Steinvåg

Ajla R. Steinvåg a.k.a. Class of Outcasts (1975, NO) verwerkt in simulaties van de realiteit verwijzingen en wil ons bewust maken van de materialistische processen in ons lichaam. Ze ondervraagt identiteit en lichamelijke integriteit als een deel van de natuur, evenals geavanceerde technologische systemen. In plaats van de illusie dat we ziekte kunnen vermijden, confronteert Steinvåg ons met de schoonheid van de onvolkomenheid, de vatbaarheid, de kwetsbaarheid en de sterfelijkheid.

RA Walden

RA Walden (1987, GB) is een transdisciplinaire kunstenaar in wiens werk een queer, gehandicapt perspectief op de kwetsbaarheid van het lichaam centraal staat. Hun praktijk omvat sculpturen, installaties, video en prints, die allemaal worden uitgevoerd met een sociaal geëngageerde en door onderzoek gestuurde werkmethode. Walden is geïnteresseerd in ons vermogen en falen om te navigeren door lichamelijkheid, onderlinge afhankelijkheid en kwetsbaarheid, zowel gemeenschappelijk als individueel. Hen beschouwt het opbouwen van een wereld niet als een visionair instrument voor een verbeelde toekomst, maar als een belichaamde methodologie voor het nu. 






 

 

Extra info

Deze tentoonstelling is ontwikkeld binnen het programmaformat Perspectives. Binnen Perspectives richten wij ons op kunstenaars en programma’s die sterk sociaal, economisch, ecologisch en technologisch geëngageerd zijn en die zich onderscheiden in een sterk onderzoekende en activistische praktijk.

Phelim Hoey

Beeldend kunstenaar Phelim Hoey (1984, NL/IE) studeerde fotografie aan de Hogeschool voor de Kunsten (HKU) in Utrecht. Tijdens zijn eerste dagen op de kunstacademie kreeg hij problemen met zijn ogen. Dit bleken de eerste symptomen van multiple sclerose te zijn. Zijn werk kreeg vervolgens nieuwe betekenis en werd een belangrijke creatieve uitlaatklep voor het bestuderen van zijn conditie, evenals voor het onderzoeken van de steeds veranderende relatie die hij met zijn lichaam heeft.

Ajla R. Steinvåg

Ajla R. Steinvåg a.k.a. Class of Outcasts (1975, NO) verwerkt in simulaties van de realiteit verwijzingen en wil ons bewust maken van de materialistische processen in ons lichaam. Ze ondervraagt identiteit en lichamelijke integriteit als een deel van de natuur, evenals geavanceerde technologische systemen. In plaats van de illusie dat we ziekte kunnen vermijden, confronteert Steinvåg ons met de schoonheid van de onvolkomenheid, de vatbaarheid, de kwetsbaarheid en de sterfelijkheid.

RA Walden

RA Walden (1987, GB) is een transdisciplinaire kunstenaar in wiens werk een queer, gehandicapt perspectief op de kwetsbaarheid van het lichaam centraal staat. Hun praktijk omvat sculpturen, installaties, video en prints, die allemaal worden uitgevoerd met een sociaal geëngageerde en door onderzoek gestuurde werkmethode. Walden is geïnteresseerd in ons vermogen en falen om te navigeren door lichamelijkheid, onderlinge afhankelijkheid en kwetsbaarheid, zowel gemeenschappelijk als individueel. Hen beschouwt het opbouwen van een wereld niet als een visionair instrument voor een verbeelde toekomst, maar als een belichaamde methodologie voor het nu.