Verhalen

Mike Moonen Josje Hattink Isolde Venrooy Hannah Dawn Henderson Edwin Stolk Lado Darakhvelidze Iriée Zamblé Heidi Linck Mireille Tap
Terug naar boven

Terugkijken met Mike Moonen

Twee jaar geleden namen Mike Moonen en Ide André Expoplu over tijdens Expoplu Experiment: Flip it Stew Pit. We vroegen Mike hoe hij nu terugkijkt op deze tijd, waar hij nu mee bezig is en hoe de crisis zijn werk beïnvloedt.

"Het was er warm en de samenwerking was leerzaam. Ik heb Ide toen beter leren kennen en de uitwisseling was leuk omdat we een hele andere aanpak hebben. We hebben geprobeerd een middenweg te vinden en er een geheel van te maken zonder dat iemand zou overheersen. Ook hebben we dingen van elkaar verprutst maar daar konden we wel om lachen. We hebben het ook veel over muziek gehad en de opbouw was in mijn herinnering intensief maar melig tegelijk. Dat blijkt ook wel uit de video “Handyman” (link in bio) die toen is ontstaan."

Waar is Mike op dit moment mee bezig?
"Rommel maken en opruimen. Ik werk altijd aan meerdere dingen tegelijk en ik ben ook veel oude archiefjes aan het afstoffen. Dozen, stapels of mappen in mappen op mijn laptop. Je komt nog eens wat tegen als je al jaren alles naar atelier sleept. Verder ben ik werk van andere mensen dat ik in de kringloop heb gekocht aan het aanpassen. Vaak is het al ‘slecht’, maar nog niet per se raar. Ik probeer dan de finishing touch te doen. Het kan me niet vaag genoeg de laatste tijd en dat is nog een best lastig streven blijkt nu. Verder ben ik ook mixjes aan het opnemen en zit ik veel op mijn stoel."

Hoe gaat het nu en hoe beïnvloedt de covid-19 crisis zijn praktijk?
"Er heerst bij mij nu zo’n vreemde rust omdat alles vertraagd is nu. We kunnen bijvoorbeeld geen shows spelen met de bands en expo’s voorbereiden hoef ik nu ook niet echt te doen. Nu alles in een lagere versnelling staat merk ik ook dat er meer tijd is om te reflecteren. Daarom zit ik dus ook veel op atelier. Dat reflecteren klinkt misschien passief maar bij mij werkt dat activerend. Het helpt een nieuw streven te vormen en nog meer te doen of te proberen. Ik moet opletten dat ik dadelijk niet alles saai vind maar dat lijkt me sterk."

Terug naar boven

Terugkijken met Josje Hattink

In juni 2018 nam Josje Hattink samen met Akmar, Naïmé Perrette, Thijs Linssen en Rob Voerman deel aan de tentoonstelling ‘(un)controllable territories’. We vroegen haar hoe zij terugkijkt op deze periode, wat haar op dit moment bezighoudt en hoe de huidige crisis haar werk beïnvloedt.

"Het is alweer een tijd geleden dat ik exposeerde bij Expoplu met het werk All is Well in the Garden. Destijds studeerde ik nog aan het Piet Zwart Institute in Rotterdam en hield ik mij bezig met veenlandschappen. Daar was ik mee begonnen tijdens een werkperiode als artist in residence bij Kunsthuis SYB in 2017. De werken die daaruit voortkwamen waren nog niet echt in een ‘schone’ ruimte gepresenteerd, maar waren tot dan toe altijd dicht bij de oorspronkelijke landschappen gebleven. Exposeren bij Expoplu was een mooie gelegenheid om het werk te isoleren van een buitenruimte en landschap, en om te ontdekken hoe het zou functioneren in een witte tentoonstellingsruimte, omgeven door werk van andere kunstenaars. Het was interessant om te zien hoe het audiogedeelte van mijn werk veel belangrijker werd bij Expoplu dan het voorheen was geweest en hoe bezoekers meer dan eerst aangewezen waren op hun verbeelding."

We vroegen haar hoe kijkt zij terug op deze periode en wat houdt haar op dit moment bezig?
"Dit is een vreemde periode, waarin ik projecten heb moeten loslaten, maar ook waarin ik nieuwe dingen ben gaan uitproberen. Ik ben het afgelopen half jaar druk bezig geweest met voorbereidingen voor een artist in residence bij Banff Arts Centre, waar ik in juni 2020 voor een maand aan de slag zou gaan in Banff National Park. Ik heb veel tijd gestoken in het maken van plannen en de opzet van het project. De residence is nu afgelast vanwege de coronamaatregelen en dat vind ik echt heel erg jammer. Het deel van het project dat ik in Nederland zou uitvoeren wil ik wel graag doorzetten, maar daarvoor moeten de maatregelen eerst meer versoepeld worden.

Momenteel houd ik me bezig met een tot voor kort verborgen deel van mijn praktijk: aquareltekeningen. Ik heb die altijd gemaakt als schetsen voor projecten of ter verwerking van het onderzoek dat ik deed voor een project. Aquarelverf is een fijn materiaal, omdat het niet volledig valt te controleren: pas als het opgedroogd is weet je wat je hebt gemaakt. Daardoor is iets maken meer zoals iets vinden. Nu ben ik serieus bezig om te bekijken hoe ik dit medium kan inzetten voor werk dat ik wel wil exposeren. Ik heb onlangs een proef gedaan met een kleine expositie bij De Aanschouw in Rotterdam. Verder maak ik veel tekeningen van mijn stenenverzameling: de souvenirs van mijn reizen over de hele wereld. Nu ze zo bij elkaar in een kist zitten lijken de reizen die eraan verbonden waren niet meer relevant. Reizen is nu überhaupt even niet zo relevant."

Hoe beïnvloedt COVID-19 haar werk?
"Sowieso zijn alle projecten, reizen, tentoonstellingen en ontmoetingen afgezegd of uitgesteld. Dat is frustrerend en jammer, maar het is niet anders. Het alternatief is de digitale wereld. Ik doe mijn best om mee te doen aan alle Skype-sessies en ik zoom me een ongeluk. Het helpt een beetje en voor praktische besprekingen is het functioneel. Maar het blijft een beetje vreemd om zo tegen een scherm te praten. In de studio kom ik gelukkig wel collega’s tegen en dat houdt iets van de normale werkmentaliteit in stand. Ik kijk er erg naar uit om straks weer ontmoetingen te kunnen hebben met projectpartners en samenwerkingen aan te kunnen gaan."

Terug naar boven

Terugkijken met Isolde Venrooy

In 2017 nam Isolde Venrooy bij Expoplu deel aan The One Day Collective. We vroegen haar waar zij op dit moment mee bezig is, hoe de crisis haar werk beïnvloedt en wat ze de komende tijd van plan is.

"Mijn beeldende beroepspraktijk bestaat voornamelijk uit schilderijen, installaties en wandelingen. In mijn kunstenaarschap vindt een voortdurende uitwisseling plaats tussen maken en denken. Momenteel verdiep ik me in theorie en ga op pad om proeven te doen in het landschap. Dagelijks wandel ik over verstilde paden in de Ooijpolder en langs de stuwwal. Telkens treedt er een ander element naar voren: een kraai die papieren zakdoeken verzamelt in een schoorsteen, twaalf ooievaars die geruisloos neerstrijken en een groep vormen in een weiland, de steeds dieper wordende groeven in de droge aardkorst. Tijdens de wandelingen komen vragen op over mijn kunstenaarspraktijk, de relevantie van beeldend werk in de huidige tijdgeest en mijn positie in de publieke ruimte."

Wat heeft zij de afgelopen tijd gedaan en hoe beïnvloedt COVID-19 haar werk?
"De afgelopen weken heb ik teksten geschreven over mijn beeldende praktijk, voor aanvragen en komende tentoonstellingen in het najaar. Ondanks deze periode van quarantaine is er nog steeds vraag naar mijn werk. Zo ontwikkel ik een nieuw wandelwerk voor de tentoonstelling Mind Your Step van Zone2Source gevestigd in het Amstelpark in Amsterdam. Daarnaast ben ik afgelopen week gevraagd om vanuit theorieën over speculatief design en science fiction een wandeling te ontwikkelen. Vanwege COVID-19 is de tentoonstelling ‘on looking’ bij Galerie O-68 in Velp tot nader order uitgesteld. Ik vind dat wel prettig, dan heb ik meer tijd en ruimte om mijn nieuwste werk MAGIC te ontwikkelen. MAGIC (2020) vertrekt vanuit de idee dat onze interpretatie van de omgeving kan veranderen met een eenvoudige rituele handeling."

Hoe gaat het nu met haar en wat zijn haar plannen voor de komende tijd?
"De komende periode bereid ik mijn residency in 2021 bij het @SundayMorning EKWC voor. Dat is een internationaal georiënteerd postacademisch instituut voor keramiek in Oisterwijk. Tijdens deze residency produceer ik nieuwe keramische kijkgereedschappen, die ik activeer in wandelsculpturen.

Over een paar weken presenteer ik – samen met Marlies van Hak – een kritische interventie voor het onderzoekstraject van het Honourslab van de Radboud Universiteit. Tevens loopt er een schetsvoorstel van een publieksparticipatief werk voor de Gemeente Nijmegen. Tot slot coördineer ik voor ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten het Zomerlab PREPPEN, een multidisciplinair project waarin ongeveer 140 eerstejaars art en design en theater studenten een week online samenwerken vanuit verschillende locaties in Nederland. Tijdens deze interdisciplinaire ontmoetingen vindt een artistieke verkenning plaats op basis van hedendaagse sociaal-maatschappelijke kwesties. De afgelopen weken heb ik gesprekken gevoerd met deelnemende kunstenaars zoals Tinkebell, Daan Couzijn en Domenique Himmelbach de Vries. Het inspireert om – in deze onzekere tijden – met andere kunstenaars en kunststudenten na te denken over waardevolle vraagstukken.’

Terug naar boven

Terugkijken met Hannah Dawn Henderson

In 2019 nam Hannah Dawn Henderson deel aan de tentoonstelling ‘On the Line of the Equator’, samen met Mirthe van Duppen, Joyce Overheul, Julius Thissen, Eef Veldkamp en Puck Verkade. We vroegen haar hoe ze terugkijkt op deze show.

Het was verfrissend om deel te nemen aan een tentoonstelling buiten mijn eigen werkgebied; veel van mijn activiteiten in Nederland namen plaats in het westen van het land, in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Alhoewel ik enthousiast ben om mezelf vertrouwd te maken met kunstgemeenschappen en -ruimtes buiten deze populaire cultuur hubs. Niet tenminste omdat ik denk dat het belangrijk is om het concept uit te dagen dat je altijd in grote steden moet zijn om te kunnen werken als kunstenaar. Mijn ervaring bij Expoplu heeft bevestigd hoe onwaar deze veronderstelling kan zijn en heeft mijn interesse om verder te kijken verstevigd.

Wat houdt haar nu bezig?
Mijn voornaamste bezigheid is het aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Als een immigrant, leef je in een land waar je geen familie hebt en een kleine sociale cirkel. Dus het is niet atypisch om een gevoel van eenzaamheid te ervaring van tijd tot tijd. In tijden zoals deze, worden zulke gevoelens sterker en regelmatiger. In mijn artistieke werk merk ik een verschuiving van mijn interesses – dit is gewoon een echo van de veranderingen in de rest van mijn leven – en recent begon ik veel na te denken over wat het betekend om je goed te voelen, wat is het verschil tussen alleen en eenzaam, om ‘thuis’ te zijn maar toch niet helemaal, en op welke manieren we kleine, verborgen rituelen blijven doen om een gevoel van optimisme, hoop en gegrondheid te behouden.

Hoe beïnvloedt de crisis haar werk?
In het algemeen heb ik het gevoel dat we pas echt kunnen beseffen wat deze periode voor impact op ons leven heeft als het achterwege is. Dat is eigenlijk altijd het geval wanneer je in een crisis zit. Het is alleen met een terugziende blik mogelijk om dingen te begrijpen en de rode draad te zien. Toch, kan ik op dit moment zeggen dat de huidige situatie ervoor heeft gezorgd dat veel vragen en gedachtes naar voren gebracht zijn, die zich nog steeds aan het ontwikkelen zijn.

Terug naar boven

Terugkijken met Edwin Stolk

In 2014 deed kunstenaar Edwin Stolk onderzoek naar onze relatie met de publieke ruimte van het Keizer Karelplein in Nijmegen, op uitnodiging van curator Stijn Van Dorpe. Hoe kijkt hij terug op deze werkperiode?

"Mijn werkperiode was zeer interessant en leerzaam. Ik heb ervaren wat kunst wel en niet mag als het buiten de witte muren van Expoplu treedt. Waar lokale politici Nijmegenaren opriepen om zich te verhouden tot het publieke groen in de stad bleven de spelregels onduidelijk. Toen ik dit burgerengagement wilde faciliteren rond het parkje op het Keizer Karelplein werd dit niet gewaardeerd door de toenmalige D66 wethouder. Het artistieke proces met de titel 24/7_Trojan maakte hier pijnlijk duidelijk dat cultuur het van de economische belangen moest verliezen. Het was een gemiste kans als je het mij nu vraagt. Het parkje in het midden van deze rotonde was in een bezuinigingsronde aangemerkt als ‘kijkgroen’ en aan alles werd duidelijk dat dit vooral zo moest blijven."

Hoe gaat het nu met hem gaat en wat houdt hem bezig?
"Het zijn rare tijden maar ik voel me strijdlustig. Vorig jaar mocht ik een jaar lang werken in de Brugse Poort te Gent in België. Ik heb daar samen met de Koer en bewoners ‘De Zetting’ georganiseerd. Dit geluidswerk was geïnspireerd op de eeuwenoude Vlaamse volkssport van het Vinkenzetten. Hierbij wordt in een lange rij een uur lang geteld hoe vaak de vogel in zijn kooitje op de juiste manier ‘suskewiet’ zingt. Bij ‘De Zetting’ hebben bewoners twee keer een uur het vogelgeluid wat bij hun huis past afgespeeld met het raam op een kier. Op deze manier konden de straten in deze multiculturele buurt zich vullen met een rijke diversiteit aan vogelgeluiden. Op dit moment zijn er een aantal ‘open dossiers’ waar ik aan werk, zo noem ik plannen die meer tijd vragen om te worden doorontwikkeld. Meestal werk ik aan verschillende ideeën tegelijkertijd."

Hoe beïnvloedt de crisis zijn werk en hoe kijkt hij naar de toekomst?
"Voor mij staat cultuur voor een gedeelde betekenisgeving waarbij iedereen kan participeren en corona maakt deze ontmoeting - die normaalgesproken al gecompliceerd is - nu wel heel erg ingewikkeld. Ik zie veel ‘open calls’ voor kunstenaars met de oproep om op de corona crisis te reageren, die behoefte voel ik niet. Ramsey Nasr sprak onlangs bij Buitenhof over de rol van kunst in coronatijd.  Kunstenaars zouden bij uitstek ondenkbare scenario’s kunnen uitdiepen. Ik vraag me af of er al collega’s bij beleidsmakers zijn uitgenodigd na zijn optreden. Met of zonder deze crisis maak ik mij namelijk zorgen over de belabberde positie van kunst en haar rol in de samenleving. Met veel tijd en aandacht probeer ik deze hokjescultuur te doorbreken en vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid kritische maatschappelijke te vragen stellen."

Terug naar boven

Terugkijken met Lado Darakhvelidze

Lado Darakhvelidze nam in 2017 deel aan de expositie ‘Alternative Truths’, samen met Domenique Himmelsbach de Vries, Anneke Ingwersen, Lyubov Matyunina, Rune Peitersen en Belit Sağ. Hoe kijkt hij terug op deze werkperiode?

Deze specifieke tentoonstelling bij Expoplu was heel erg goed georganiseerd. Ik vond het fijn om samen te werken met Youri Apello. Het werk dat ik heb laten zien was ‘Cooking the new Planet’, die linkse historische figuren zoals Karl Marx en Antonio Gramsci toont samen met hun ideologische nakomelingen, in dit geval, Slavoj Žižek en Mikhail Bakhtin, genereert ironishe beelden van de origine van linkse ideologie.

Deze crisis heeft zeker mijn werk beïnvloed. De tentoonstelling in de Tbilisi State Silk museum in mei was uitgesteld. In plaats daarvan, ben ik vanaf februari tot nu de lezingen van Jacques Lacan aan het lezen en ik ben geïnspireerd door zijn leer. Ik werk in mijn studio aan het project MTVS – De Corona editie. We hebben een open platform gecreëerd voor activiteiten door buren van onze studio. De pratische informatie is beschikbaar op Museum TV station - De corona editie.

Ik werk aan een (uitgesteld) doorlopend project The Caucasian History Lesson; de startende premisse van deze krijtbord project zijn de (bedenkelijke) manieren waarmee geschiedenis wordt onderwezen op scholen; het educatie systeem is de cruciale plek waar onze begrippen en visies van de wereld, en onze plaats op de wereld, worden gevormd. Deze realisatie komt voort uit de verkenning van oude- en nieuwe geschiedenis boeken, het steeds meer bewust worden van de manier hoe verschillende naties en groepen de zelfde (oude en recente) hoofd gebeurtenissen in de geschiedenis op een radicaal afstekende manieren weergeven. Het zal later dit jaar te zien zijn in de State Silk Museum

Terug naar boven

Terugkijken met Iriée Zamblé

Vorig jaar deed Iriée Zamblé mee aan de Nijmeegse Kunstnacht bij Expoplu in samenwerking met het Afrika Museum. We vroegen haar hoe ze terugkijkt op deze expo.

“De expositie tijdens de kunstnacht was één van de eerste exposities na mijn afstuderen waarin ik voelde dat ik met gelijk gestemden was omringd. Van curator tot mede- exposant tot publiek. Dat voelde verfrissend.”

“Zwarte mensen hebben nu al enige jaren de hoofdrol in mijn werk omdat dat ik mijzelf daarin kan herkennen. De representatie van zwarte mensen is iets waar nog een heel narratief in valt te creëren, vanuit ons eigen perspectief. Nooit eerder was het zo evident als vandaag. De ‘hedendaagse maatschappelijke ontwikkelingen’ spelen hier geen rol in. De hedendaagse maatschappij waarin ik mij navigeer wel. Bruisende steden geven voeding en energie voor nieuw werk. De dingen die mij opvallen op het moment dat we elkaar vlug passeren neem ik mee in m’n werk. Dat is een element dat nu meer zichtbaar is in mijn werk sinds de expositie in Expoplu.”

Terug naar boven

Terugkijken met Heidi Linck 

Heidi Linck was in 2010 co-curator bij Expoplu. We vroegen haar hoe ze terugkijkt op deze werkperiode.

“Ik heb in 2010 samen met Simon van Til (beeldend kunstenaar) en Ramona Kun-Kuti (kunsthistoricus) het programma Synchronic Spaces ontwikkeld en gecureerd. In dit programma onderzochten wij wanneer iets een tentoonstellingsruimte kon zijn, waarbij we de gegeven ruimte van de Expoplu uitbreidden met onze flyers, publicaties en zelfs het hoofd van ons publiek: allemaal konden dit ruimtes zijn waar wij kunstenaars en kunst in plaatsten. Ook hebben we dingen in de openbare ruimte van Nijmegen gedaan en ons programma meegenomen naar de Kunstvlaai, de anarchistische en niet-commerciële tegenhanger van de toen nog vooraanstaande kunstbeurs Art Amsterdam.”

“Wij noemden elke expositie een Volume. Dit experimentele jaarprogramma was deels ingegeven door de positie waarin Expoplu zich toen bevond: de tentoonstellinsgruimte zou verbouwd gaan worden en er was geen budget voor wat dan ook. Ook werd toen de expositieruimte door de vele andere initiatieven in het pand gebruikt, wat bijvoorbeeld tot de verrassing leidde dat er tegelijk een ruimtevullende installatie en een rommelmarkt geprogrammeerd waren, iets waar wij zelf overigens geen enkel bezwaar tegen hadden. Wij waren dus genoodzaakt, maar ook al vanuit onze eigen praktijken geïnspireerd, om de mogelijkheden van tentoonstellen buiten de gebruikelijke expositieruimte te onderzoeken. Die verbouwing is overigens pas jaren later uitgevoerd.”

“Mijn eigen praktijk is niet wezenlijk veranderd door mijn werk voor Expoplu, het is eerder andersom dat het programma sterk voortkwam uit mijn opvattingen over kunst en ruimte. Wel heeft mijn praktijk zich nu duidelijker en radicaler verplaatst naar de openbare ruimte en naar projecten waar het publiek actief aan deelneemt. Wat wij met Synchronic Spaces deden bevatte al wel eerste aanzetten hiertoe. Achteraf was het krachtiger geweest als wij die tentoonstellingsruimte gewoon helemaal hadden dichtgedaan en hadden gezegd dat wij overal wilden programmeren behalve binnen. De beste tentoonstelling is een lege en gesloten ruimte.”

Terug naar boven

Terugkijken met Mireille Tap

Mireille Tap nam in 2015 deel aan de expositie Cyborgy, gecureerd door Silke van de Grift. We vroegen haar hoe ze terugkijkt op deze expo.

“Ik was toen nog net niet afgestudeerd en ik besef me nu dat ik toen voor het eerst een live performance heb getoond. Er staat een publicatie online die je een goed beeld geeft van de show. De foto is van het werk Baby Girl uit 2014. Dit werk gaat over de kwestie dat naarmate de baby ouder wordt, we het steeds moeilijker vinden om te beslissen wie er zorg voor moet dragen.”

“Op het nippertje voor de corona crisis ben ik verhuisd naar Nijmegen, naar een huis met huisgenoten. Deze fijne woonplek is serieus mijn redding geweest om de isolatie aan te kunnen. Qua werk ben ik met name bezig geweest met het lanceren van een nieuw kunstenaarscollectief: Syzygy. Samen met Brieke Drost, Sibylle Eimermacher, Ghislaine Schlechta organiseer ik met Syzygy exposities rondom thema’s uit onze eigen kunstenaarspraktijken, ten behoeve van de zichtbaarheid van onze kunst en dat van collega’s. Syzygy zet zich in voor intuïtieve, zachte, verbindende, kwetsbare krachten binnen de kunstwereld en de maatschappij, en koestert solidariteit.”

“Universele menselijke behoeftes, zoals contact en veiligheid, spelen vaak een rol in mijn werk. Deze thema’s zijn door de pandemie plots voor iedereen super relevant. Het dwingt me om na te denken waar het voor mij precies om gaat. De groeiende aandacht voor anti racisme bewegingen en het linkse Nijmegen maken mij activistisch vuriger. Ik ben ready to fight en dankbaar om meer te leren over bijvoorbeeld racisme zodat ik mij beter kan inzetten voor een inclusieve samenleving. Daarnaast neem ik de maatschappijkritische aspecten in mijn werk (zoals sociale ongelijkheid, machtsstructuren en onze verantwoordelijkheid voor elkaar) nu nog serieuzer. 

Je ergens over uitspreken is ook op zichzelf een wezenlijk onderdeel binnen mijn praktijk. Ik ben doorgaans geen dominante spreker, maar tijdens een performance voel ik me vanwege de noodzaak krachtig om letterlijk en figuurlijk mijn stem te gebruiken. (Stem) geluid heeft een onverbiddelijk karakter, je kunt je er niet makkelijk voor afsluiten en het laat zich niet altijd voorspellen. Het is een radicaal instrument om de aandacht van de toeschouwer op te eisen.”