< Program overview

‘Crystals for abundance’ is als titel afkomstig van een gelijknamig youtube-filmpje. Het is één van velen filmpjes waarin uitleg wordt gegeven over stenen en kristallen die je behulpzaam zouden zijn in het behalen van rijkdom, geluk, gezondheid, etc. In dit specifieke filmpje leggen twee dames uit welke kristallen je in huis moet halen – en waar te plaatsen, om je levensdoelen te kunnen bereiken. Vervolgens kun je via een weblink deze ‘Healing Crystals’ aanschaffen.

De noodzaak om te healen lijkt hedendaags erg groot. Allerhande soorten middelen en methodes worden geprezen en verkocht om de kwalen van het leven te genezen. En niet alleen het lichaam is ziek – je hypotheek is het bijvoorbeeld ook wanneer je teveel betaald. Of je dan van bank wisselt of kristallen in huis haalt is dan weer een ander verhaal, maar er wordt ons continue voorgeschoteld dat er een beter leven haalbaar is via een aangedragen methode. Heb je hoofdpijn? Gebruik paracetamol. Helpt dat niet? Ga meditatie doen. Is het nog niet over – verander dan je agenda en zodoende je leven: neem bijvoorbeeld een andere hypotheek – dat zorgt voor meer rust. Uiteindelijk zal je leven weer in balans raken.

Wie denkt dat de kunst niet meedoet in deze trend naar genezing komt bedrogen uit. Zo omschrijft Boris Groys in ‘Politics of Installation’ (2009) de verhouding tussen de autonome kunstenaar en de bemiddelende curator. Volgens Groys komt de rol van curator voort uit de ontwikkeling van het autonome kunstwerk – en het onvermogen van zo’n kunstwerk om zichzelf naar het publiek over te brengen. De curator construeert hierop een overbrugging tussen het autonome idee van een kunstwerk, en het collectief geheugen van het publiek. Volgens Groys is het dan ook geen toeval dat het woord cureren afstamt van curare – wat genezen betekent (to cure). De curator geneest in feite een autonoom kunstwerk van zijn ontoegankelijkheid, door een context te vinden die toegang biedt tot het autonome ervan.

Hierop vervolgt Groys met een uiteenzetting van het kunstenaar- en curatorschap, en hoe het steeds lastiger wordt dit van elkaar te onderscheiden. De trend in de kunstwereld is er één van tentoonstellingen maken, waarvoor kunstenaars complete ruimtes kunnen bewerken, of curatoren complete ruimtes met kunstwerken kunnen inrichtten. Beide disciplines kunnen dus worden aangesteld om in feite hetzelfde te doen: objecten positioneren in een ruimte waardoor de bezoeker de betekenis van de tentoonstelling kan ervaren. Zowel kunstenaars als curatoren kunnen hierbij beslissen of zo überhaupt wel kunst tonen, als wel andere allerhande objecten die relevant zijn voor het idee. Ook kunnen beide ervoor kiezen om bezoekers te verleiden, op een verkeerd been te zetten – of bepaalde informatie te verschaffen.

De grens tussen beide praktijken blijkt hierdoor moeilijk te definiëren. Want als zowel kunstenaars als curatoren elkaars rollen doen overnemen – welk figuur is dan uiteindelijk degene die daadwerkelijk kunst produceert? En is er sprake van een hiërarchie wanneer een curator kunstenaars uitkiest, of een kunstenaar curatoren in dienst neemt? Wie heeft er de macht over het kunstwerk?

Crystals for abundance is de uitkomst van een denk- en werkproces van drie kunstenaars die als curatoren werden aangesteld. Zij hebben getracht hun problematiek omtrent kunst- en curatorschap trachtten te doen laten oplossen door een extern medium in te schakelen. Hierom zal de inrichting van deze tentoonstelling in de Expoplu zijn gebaseerd op de regels van ‘Feng Shui’ – een 3000 jaar oude Chinees wetenschappelijke methode om met de verhoudingen in de kosmos te werken. Tegenwoordig is Feng Shui echter vooral bekend als een methode om een leefomgeving zo gunstig mogelijk in te richtten naar gelang gebruik en bewoners. De curatoren Bram Kuypers, Leon Kuipers en Gijs Verhoofstad (alle drie dus kunstenaars) hebben voor de Expoplu een advies laten ontwikkelen door Feng Shui-adviseur Lioba Steinkamp (voormalig kunstenaar en curator). Aan de hand van horoscopen, Elementen-profielen en de Baguan hebben zij ontdekt welke Elementen noodzakelijk waren om de expositie met de Expoplu – en de betrokkenen zelf – in balans te brengen. Echter, door de macht uit handen te geven hebben de curatoren tevens de rol van ondergeschikte kunstenaar moeten opnemen.

Crystals for abundance is een ontmoeting tussen hedendaagse kunst en eeuwenoude wetenschap. Door middel van intuïtie en calculatie is een beeld ontstaan dat zowel een autonoom uitgangspunt heeft, maar tevens is gebaseerd op fundamentele regels. De tegengesteldheid hiertussen vinden we echter ook terug in het principe van Yin en Yang – het Chinese symbool voor de kosmische dualiteit.

Van: 15 t/m 30 oktober – opening: 15 oktober 20:00 uur

Open: do- en vrijdag 16:00 tot 20:00 uur – za- en zondag: 13:00 tot 17:00 uur

Rondleiding op afspraak