< Terug naar agenda

Titel: Hydroformations- Rijn Rivier Lab: Ontmoeting Met Een Rivier
In samenwerking met: Xandra van der Eijk, Hydroformations
Data: 08.10.2025 – 12.10.2025
Open call deadline: 15.08.2025- Meld je hier aan
Locatie: Arnhem

Hoe ontmoet je een rivier op haar eigen voorwaarden? Hoe kun je de aard van een rivier doorgronden? Hoe ken je een rivier? In het aankomende interdisciplinaire lab ‘Ontmoeting met een rivier‘ betreden we gezamenlijk een vijfdaagse contact zone met de Rijn, waarbij we deze vragen onderzoeken en samen nieuwe methoden ontwikkelen.

De Rijn is de grootste rivier van Nederland. Het water stroomt en vermengt zich met bijna alle Nederlandse wateren. Vanuit een nat oogpunt gezien bestaat Nederland uit een netwerk van beken en rivieren die uitwaaieren naar de Noordzee, op sommige plekken ongesatureerd genoeg om land te heten. Het is dan ook niet vreemd dat de Nederlandse relatie met de rivier grotendeels draait om controle en overleving. Na al die jaren van het beheersen van de rivier, het domineren van de stroming en de loop, het meten van de stroomsnelheden en het centraal stellen van maximale exploitatie, groeit het besef dat onze overleving onvermijdelijk samenhangt met het respecteren van het eigen karakter van de rivier. Dit vereist dat we de rivier op een andere manier gaan leren kennen, maar de methodes waar we nu over beschikken om de rivier begrijpen, zijn ontwikkeld vanuit onze oude denkwijze, en het werken ermee, ondanks goede bedoelingen, reproduceert veelal een antropocentrisch perspectief. Zoals Da Cunha & Mathur zich afvragen in ‘Wetness is Everywhere’: “Is het tijd voor een nieuwe verbeelding – een hydrologische – die stelt dat we niet op een oppervlak leven, maar in een alomtegenwoordige 'natheid'?"

Voortvloeiend uit het overkoepelende onderzoeksproject 'Hydroformations', dat de Rijn beschouwt als een entiteit die in en van zichzelf is, en zich richt op de ontwikkeling van artistieke methoden die de rivier in staat stelt zichzelf te laten uiten, organiseren we een interdisciplinair lab. Vanuit een hyperlokale context, de uiterwaarden van Arnhem, nemen we de spanningen en veelheid aan sociale, politieke en ecologische factoren als uitgangspunt voor gezamelijk onderzoek. De uiterwaarden van Arnhem, behorende tot de oudste van Nederland, zijn een samenvloeiing van menselijke geschiedenissen. Van de vroegste nederzettingen en het aanbidden van de rivier tot de zichtbare overblijfselen van kleiwinning en steenproductie, en van de experimenten met de "uiterwaarden als natuurgebied" tot de realiteit van de "uiterwaarden als ruimte voor stedelijke ontwikkeling" van vandaag, rijst de vraag: wie is dan de Rijn, nu en door de tijd heen, en kunnen we met artistieke interventies de behoeften, wensen, klachten en eisen van de rivier leren lezen?

De materiële, fysieke aanwezigheid en context van de rivier volgend, ontwikkelen we in dit lab een persoonlijke relatie met de Rijn. Samen verkennen we de uiterwaarden, de archieven, perspectieven en methodes en zetten we artistieke bemiddeling in ten dienste van representatie. Met POST - platform voor hedendaagse kunst - als uitvalsbasis dwalen we door de stad Arnhem en luisteren, verzamelen, experimenteren, ontwerpen we nieuwe processen en rituelen, en laten we de materialiteit van de plek tot ons spreken. Op de laatste dag sluit het lab af met een open uitnodiging aan het publiek, en onszelf, om bevindingen te delen en hopelijk getuige te zijn van een daad van wederkerigheid naar de Rijn.

Wat we vragen:

Een open en respectvolle houding, een praktijk die zich al in enige vorm bezig houdt met waterige methodes en filosofie, de bereidheid om perspectieven en technieken openlijk met elkaar te delen, aanwezigheid op locatie tijdens alle lab dagen en toestemming om documentatie van het proces te publiceren op de online Hydroformations omgeving die later dit jaar wordt gepubliceerd. Goede (of basis) kennis van het Nederlands is een pré.

Wat je krijgt:

Een dynamisch vijfdaags programma met uitgenodigde sprekers, georganiseerd veldwerk en excursies, het leren van nieuwe tools en methoden, en de mogelijkheid om in de nabije toekomst te bouwen op de nieuw gevormde relaties en ideeën als onderdeel van het Hydroformations netwerk in oprichting.

Het lab is een open uitnodiging om te leren, te onderzoeken en te creëren; er wordt geen aanspraak gemaakt op eventuele resultaten die uit het proces voortvloeien. Het is juist de hoop dat het lab nieuwe verbindingen, samenwerkingen en waardevolle inzichten zal opleveren. In het snel veranderende, complexe ecosysteem van de natte relaties van de Rijn, is het onze intentie dat het lab rimpels veroorzaakt.

Financiën:

Deelname is kosteloos met dank aan het Mondriaan Fonds. Er is een kleine bijdrage beschikbaar voor deelnemers die anders niet aan het lab zouden kunnen deelnemen. Dit bedrag kan bijdragen aan de reis- of verblijfskosten. Neem je eigen lunch mee, er zijn wel wat basisboodschappen ter aanvulling.