< Programma overzicht

Het fundament van onze digitale wereld bevindt zich onder de grond. We winnen lithium in Chili om batterijen te maken en gebruiken kobalt uit Congo voor magneten. Van silicium worden computerchips gemaakt en met Indonesisch tin sealen we onze apparaten; met onze smartphone hebben we letterlijk de wereld in onze handen. Tegelijkertijd wordt de aarde door dit proces verstoord door grootschalige mijnbouw om mineralen te winnen, resulterend in onmenselijke werkomstandigheden, bergen van e-waste en ecologische verwoesting.

Deze gevolgen van extractivisme – het delven van natuurlijke hulpbronnen zoals mineralen om verkocht te worden op de wereldmarkt – worden vaak over het hoofd gezien. De dominante narratieven gaan juist over economische groei, digitale vooruitgang en duurzame innovatie. Steeds meer worden minerale hulpbronnen gewonnen voor onze groeiende groene energievoorziening en informatietechnologieën.

Door deze dominante narratieven te ondermijnen vanuit spirituele, magische en speculatieve perspectieven maakt de tentoonstelling ruimte voor de vaak onderbelichte verhalen van extractivisme. Deze gaan over militair gewin, complexe toeleveringsketens, neo-koloniale uitbuiting, politiek conflict en onomkeerbare ecologische consequenties. De verborgen verhalen worden verteld door cyberheksen uit de toekomst, goden van zeldzame aarde, fantomen van nostalgie en de mineralen zelf. 

Magie loopt als een rode draad door de tentoonstelling – niet om extractivisme in mysterie te verhullen, maar juist om op te graven wat wordt verborgen door overheersende verhalen. Door middel van vervreemding wordt kritisch gereflecteerd op de huidige situatie van mineraalwinning. Zo wordt gemorreld aan onze ideeën van wat een natuurlijk landschap eigenlijk is en wordt de impact van extractivisme hierop benadrukt. Nieuwe rituelen bevragen onze vluchtige relatie met onze smartphone en laptop, die niet geproduceerd zijn om een lange periode mee te gaan. Ze schijnen hun licht op hoe dit schril afsteekt tegen de systematische uitbuiting van arbeiders bij de productie van onze apparaten. 

Utopische vergezichten verbeelden hoe mineralen geen onderdeel meer zijn van onhoudbare kapitalistische structuren die ons laten afstevenen op een onomkeerbare klimaatramp. De kunstwerken in What Are Men to Rocks and Mountains? zetten zich af tegen onze eindeloze zucht naar vernieuwing en controle, waar de winning van mineralen onlosmakelijk mee verbonden is. Ze beschouwen mineralen als onafhankelijke entiteiten die een stem krijgen in een wereld waarin de Westerse mens niet meer in het middelpunt staat. Want wat zijn mensen vergeleken met rotsen en bergen?